Gesso's, grondverf en andere onderlagen
deel 2
Twee weken geleden schreef ik over alternatieven voor gesso’s en dat de ingrediënten die ik gebruikte vooral niet werkten. Nu het vervolg…
Ik ben eerst eens nader gaan onderzoeken waar een aquarelgesso nu eigenlijk aan moet voldoen. Aan de ene kant mag het goedje niet opnieuw geactiveerd worden met water. Het moet water en pigmenten kunnen absorberen, maar niet zo erg dat het er gelijk in verdwijnt, zoals bij wc-papier en zand. Aquarelpapier wordt gesized, wat inhoudt dat er een middel in het papier zit (en erop) waardoor het water niet direct in het papier trekt. Om dit zelf te doen, wordt sterk verdunde pva-lijm gebruikt; de witte hobbylijm en houtlijm. PVA-sizing wordt ook gebruikt om canvassen en het beschilderde oppervlakte te beschermen van invloeden van buitenaf via de achterkant van het canvas.
Ik had inmiddels wel door dat er niet één enkel ingrediënt is dat alle bovengenoemde eigenschappen in zich draagt. De maffe professor moest van stal gehaald worden met als grootste missie: raak de acrylic binder kwijt in je basisrecept.
Ik had nog 1 ingredient waar ik al mijn hoop op heb gevestigd en dat is: methyl cellulose oftewel behanglijm.
Een mooi bindmiddel, maar hij wordt wel weer door water geactiveerd. Ik ben gaan experimenteren met toevoeging van houtlijm, die is watervast na opdrogen. Voor de absorptie en kleurdekking heb ik krijt gebruikt. De eerste badge had veel te veel krijt: na het drogen brak en verpulverde de laag gesso. Na aanpassing van de verhoudingen heb ik een proefschilderijtje gemaakt op een leeg zakje van borrelnootjes. Ik werd er enthousiast van. De bovenlaag na bevochtigen ging niet plakken, verf kon goed vloeien, verf kon gelift worden en na droging was een tweede laag mogelijk zonder de onderliggende laag te veel aan te tasten. Uiteraard moet je bij schilderen op gesso altijd uitkijken met meerdere lagen en niet al te rigoreus met de verfkwast te keer gaan.
formaat: A6
Ondanks (of mede dankzij) dit kleine succes ben ik doorgegaan met experimenteren. Ook vanwege de houtlijm die weliswaar milieuvriendelijker is dan acryl, moest er toch nog een andere manier zijn? Zo kwam ik weer terug op de caseïne die na opdrogen ook watervast is. Dit, in combinatie met behanglijm, gips en titaanwit pigment, heb ik uitgesmeerd op krantenpapier, die ik met pure behanglijm heb opgeplakt in een magazine. (De laatste tijd ben ik helemaal idolaat van artjournalen in oude magazines of reclameblaadjes: Ze kosten niks (extra), je kan er prima mee experimenteren en jezelf laten gaan in kleur en materialen).
Er zit een limiet aan de hoeveelheid water en gemaakte verfstreken (zie linksboven in het rood waar de letters van de krant er doorheen komen), maar behalve dat begon ik voorzichtige sprongetjes van geluk te maken. Dit zou wel eens kunnen werken.
Formaat: A3
Volgende stap: de gesso gebruiken op stof. Ik wilde er nog niet een canvas voor maken, dus ik heb stukjes overgebleven stof (links 100% katoen, rechts 100% synthetisch met donkerblauwe print) geplakt in mijn magazine en 3 lagen gesso aangebracht.
En toen kwam het uur van de waarheid: is het geschikt om op te schilderen met aquarelverf, kan de verf vloeien, is de afwerking na drogen mooi, kan je de verf na aanbrengen liften, kan je een tweede laag aanbrengen? Ik heb een vreugdedansje gemaakt, want op alle vragen kan ik ja zeggen.
Formaat: A3
Misschien dat het recept nog verfijnd kan worden, maar voor nu ben ik zo enthousiast dat ik het met deze formule ga proberen.
Wil je deze gesso ook eens maken en uitproberen? Je vindt het recept hier.
Laat me weten wat je ervan vindt en stuur een berichtje naar info@ingriddam.nl